อนุญาโตตุลาการ (arbitration)

         อนุญาโตตุลาการ (arbitration) คือกระบวนการระงับข้อพิพาททางแพ่ง ถือเป็นทางเลือกในการระงับข้อพิพาทนอกเหนือจากการนำคดีเข้าสู่กระบวบการตุลาการ หรือการนำคดีขึ้นสู่ศาล (Alternative Dispute Resolution or ADR)ในกรณีปกติ ข้อพิพาทหรือคดีความย่อมขึ้นสู่ศาล แต่สำหรับกรณีข้อพิพาททางแพ่ง เช่น เรื่องการผิดสัญญา การค้าขายคู่กรณีสามารถมีข้อตกลงให้ใช้วิธีการระงับข้อพิพาทโดยอาศัยการตัดสินของผู้ทรงคุณวุฒิอันคู่กรณีเป็นผู้เลือกได้ ผู้ทรงคุณวุฒิดังกล่าวเรียกว่า อนุญาโตตุลาการ โดยปกติจะประกอบด้วยบุคคลสามคน (Tribunal) อนุญาโตตุลาการสองคนแรกนั้นได้รับการแต่งตั้งโดยคู่กรณีแต่ละฝ่าย และจากนั้นอนุญาโตตุลาการทั้งสองคนจะตกลงเลือกอนุญาโตตุลาการคนที่สามเพื่อให้เกิดความเป็นกลางเมื่อมีข้อพิพาทเกิดขึ้น อนุญาโตตุลาการจะทำหน้าที่วินิจฉัยข้อพิพาทเสมือนศาลแต่มิได้เป็นผู้ใช้อำนาจตุลาการประหนึ่งศาลแต่อย่างใด กล่าวคือเมื่ออนุญาโตตุลาการได้พิจารณาข้อพิพาทและมีคำตัดสิน (Award) เพื่อระงับข้อพิพาทแล้ว เช่นให้คู่สัญญาฝ่ายหนึ่งชดใช้ค่าเสียหายให้แก่คู่สัญญาอีกฝ่ายหนึ่ง อำนาจของอนุญาโตตุลาการก็สิ้นสุดแต่เพียงเท่านั้น หากไม่มีการชดใช้ค่าเสียหายตามคำตัดสิน อนุญาโตตุลาการมิได้มีอำนาจไปบังคับหรือปรับหรือลงโทษผู้ไม่ทำตามแต่อย่างใดสิ่งที่ทำให้การระงับข้อพิพาทมีผลบังคับก็คือการนำคำตัดสินของอนุญาโตตุลาการไปร้องต่อศาล เมื่อศาลพิจารณาและเห็นว่าคำตัดสินเป็นผลจากการตกลงยินยอมของคู่กรณีเพื่อระงับข้อพิพาท ศาลย่อมสามารถใช้อำนาจตุลาการบังคับให้ต้องปฏิบัติตามคำตัดสินนั้น

http://www.learners.in.th/blogs/posts/50010